Sơn son thếp vàng có lịch sử hình thành khá lâu đời tại Việt Nam. Nhưng liệu bạn đã hiểu thuật ngữ sơn son thếp vàng là gì?
Nghề làm đồ sơn và sơn son thếp vàng đã phát triển rực rỡ từ triều đại thời Lê, Nguyễn vào khoảng cuối thế kỷ XVII – đầu thế kỷ XX. Cho đến nay, nghề này vẫn được lưu truyền và trở thành một nét đặc trưng của đất nước ta.
Tuy nhiên, cuộc sống hiện đạii đôi khi khiến nhiều người không còn thời gian tìm hiểu những làng nghề hay nét văn hóa truyền thống như thế này nữa. Do đó, bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu kỹ hơn về thuật ngữ sơn son thếp vàng.
Thực tế thì sơn son thếp vàng được tạo thành từ 2 cụm “sơn son” và “thếp vàng” với những ý niệm riêng có. Vậy sơn son là gì và thếp vàng là gì?
Sơn son là gì?
Trước đây, sơn son được tạo ra từ nhựa cây sơn – một loại cây sống trong rừng. Sau khi lấy phần nhựa cây sơn hay còn gọi là phần sơn sống này về, chúng ta sẽ để nguyên chúng trong khoảng 3 hoặc 4 tháng để sơn lắng xuống tạo thành nhiều lớp khác nhau. Mỗi lớp sơn lại được sử dụng với một mục đích riêng.
Ngày nay, thay vì sử dụng sơn ta như trước thì tùy thuộc vào sản phẩm và nhu cầu của khách hàng mà những nhà sản xuất cũng có thể sử dụng thêm sơn công nghiệp cho dịch vụ sơn son của họ.
Thếp vàng là gì?
Thếp vàng là công đoạn dán lớp vàng lá hoặc vàng quỳ được dát thật mỏng lên về mặt các vật dụng khác nhau để tạo thành màu vàng tự nhiên, có màu ánh kim bắt mắt và sang trọng.
Trong trường hợp vàng thếp lên sơn thì sẽ cho được sản phẩm có màu sắc thay đổi theo độ chín của sơn sơn.
Quy trình sơn son thếp vàng
Quy trình sơn son thếp vàng được độc lập nhưng được theo thứ tự từ sơn son đến thếp vàng.
Trước tiên nghệ nhân sẽ tiến hành sơn son cho đối tượng trước bằng việc gắn sơn, sau đó sơn lót và sơn phủ để hoàn thiện phần sơn son.
Khi lớp sơn son đã khô, người nghệ nhân tiếp tục tiến hành thếp vàng theo các bước đó là: Hom bó làm vóc bằng cách dùng sơn trộn bột đá để chít các vết rạn nứt (nếu cần). Tiếp theo, dùng sơn phủ lót 3 nước, đánh nhẵn bề mặt rồi sơn phủ. Cuối cùng, nghệ nhân sẽ dát vàng quỳ lên lớp sơn khi còn ướt.
Như vậy, chúng ta đã vừa tìm hiểu về các thuật ngữ sơn son thếp vàng, sơn son, thếp vàng và quy trình sơn son thếp vàng. Hi vọng bạn đã có được những hiểu biết cơ bản về sơn son thếp vàng – một trong những nét văn hóa đậm đà bản sắc của nước ta.